▷ Hız ve ivme arasındaki fark

Bu makale fizikte hızın ne olduğunu ve ivmenin ne olduğunu açıklıyor. Ek olarak hız ve ivme arasındaki farkların neler olduğunu ve benzerliklerinin neler olduğunu öğreneceksiniz.

Hız

Hız, bir cismin zamana göre konumunun değişimini gösterir, dolayısıyla hızlı bir cisim, kısa sürede uzun bir mesafe kat etmesi anlamına gelir. Yani hareket eden bir cisim ne kadar hızlı olursa, belli bir sürede o kadar fazla yol kat eder.

Hız, yer değiştirmenin zaman içindeki değişime bölünmesine eşittir. Dolayısıyla bir cismin hızını hesaplamak için son konum ile başlangıç konumu arasındaki farkın, son an ile başlangıç anı arasındaki farka bölünmesi gerekir. Kısaca hız hesaplama formülü şu şekildedir:

$v=\cfrac{\Delta x}{\Delta t}=\cfrac{x_f-x_i}{t_f-t_i}$

Altın:

$v$

hızdır.
$\Delta x$

ofsettir.
$\Delta t$

zamansal değişimdir.
$x_f$

son konumdur.
$x_i$

başlangıç pozisyonudur.
$t_f$

son anımızdır.
$t_i$

başlangıç anıdır.

Hız, uzunluk birimlerinin zaman birimlerine bölünmesiyle ifade edilir. Bu nedenle, Système International’da (SI) hızın birimi metrenin saniyeye bölünmesidir (m/s).

Hız hesaplama örneği

Bir mobil, t _i = 3 s zamanında x _i = 2 m konumunda ve t _f = 6 s zamanında x _f = 8 m konumundadır. Hızı nedir?

Hızın değerini bulmak için yukarıda görülen formülü kullanmanız gerekir:

$v=\cfrac{\Delta x}{\Delta t}=\cfrac{x_f-x_i}{t_f-t_i}$

Böylece verileri formüle yerleştirip vücudun hızını hesaplıyoruz:

$v=\cfrac{8-2}{6-3}=\cfrac{6}{3}=2\ \cfrac{m}{s}$

➤ Daha fazlasını öğrenmek için: Fizikte hız nedir?

Hızlanma

İvme, bir cismin birim zamandaki hızındaki değişimi gösterir. İvme, hem hızın büyüklüğündeki hem de yönündeki bir değişiklikten kaynaklanabilir. Yani hızlanan bir cisim, daha hızlı hareket ettiği veya yön değiştirdiği anlamına gelir.

Örneğin hareket eden bir cismin ivmesi 1 m/ ^s2 ise bu, cismin her saniyede 1 m/s daha hızlı hareket edeceği anlamına gelir. Yani t=5 s anında hızı 3 m/s ise, t=6 s anında hızı 4 m/s olacaktır.

Hızlanma, hızdaki değişimin geçen zaman aralığına bölünmesine eşittir. Bu nedenle ivmeyi hesaplamak için son ve başlangıç hızları arasındaki farkın son ve başlangıç anları arasındaki farka bölünmesi gerekir. Yani ivmeyi hesaplama formülü şöyledir:

$a=\cfrac{\Delta v}{\Delta t}=\cfrac{v_f-v_i}{t_f-t_i}$

Altın:

$a$

ivmedir.
$\Delta v$

hızdaki artıştır.
$\Delta t$

zamansal değişimdir.
$v_f$

son hızdır.
$v_i$

başlangıç hızıdır.
$t_f$

son anımızdır.
$t_i$

başlangıç anıdır.

İvme, uzunluk birimlerinin zaman birimlerinin karesine bölünmesiyle ifade edilir. Bu nedenle Uluslararası Sistemde (SI) ivme birimi metrenin saniyenin karesine bölümüdür (m/s ² ).

İvme hesaplama örneği

Hareket eden bir cismin t _i =2 s zamanında hızı v _i =3 m/s ve t _f =8 s zamanında v _f =6 m/s hızı vardır, ivmesi nedir?

İvme değerini bulmak için yukarıdaki bölümde açıklanan formülü uygulamanız yeterlidir:

$a=\cfrac{\Delta v}{\Delta t}=\cfrac{v_f-v_i}{t_f-t_i}$

Böylece tüm verileri formülde yerine koyarız ve hareket eden cismin ivmesini hesaplarız:

$a=\cfrac{6-3}{8-2}=\cfrac{3}{6}=0.5\ \cfrac{m}{s^2}$

➤ Daha fazlasını öğrenmek için: Fizikte ivme nedir?

Hız ve İvme Arasındaki Fark

Artık hız ve ivmenin ne olduğunu bildiğimize göre, bu iki fiziksel büyüklük arasındaki farkın tam olarak ne olduğunu görelim.

Hız ve ivme arasındaki fark , hızın birim zaman başına yer değiştirmedeki değişimi göstermesi, ivmenin ise birim zaman başına hızdaki değişimi göstermesidir. Dolayısıyla hız ve ivme birbiriyle ilişkilidir ancak anlamları farklıdır.

Örneğin bir cisim 3 m/s hızla hareket ediyorsa bu, cismin her saniyede 3 metre hareket edeceği anlamına gelir. Yani eğer t ₀ =7 s zamanında x ₀ =2 m konumundaysa, t _f =8 s zamanında x _f =5 m konumunda olacaktır.

Öte yandan bir cisim 2 m/ ^s2 ivmeyle hareket ediyorsa bu, cismin hızının her saniye iki birim artması anlamına gelir. Dolayısıyla, t ₀ =1 s zamanında hızı v ₀ =4 m/s ise, t _f =2 s zamanında hızı v _f =6 m/s olacaktır.

Hız ve ivme arasındaki diğer bir fark, bunların ifade edildiği birimlerdir. Önceki iki örnekte de görebileceğiniz gibi Uluslararası Sistemde hız m/s cinsinden ifade edilirken, ivme birimi m/s ^2’dir .

Hız ve ivme arasındaki ilişki

Hız ile ivme arasındaki ilişki zamandır, çünkü ivme, birim zamandaki hızın değişimi olarak tanımlanır ve bu nedenle hızlanma, hızdaki artışın artış süresine bölünmesiyle hesaplanır.

$a=\cfrac{\Delta v}{\Delta t}$

Böylece ivmenin işareti, hızın zamanla artacağını, azalacağını veya sabit kalacağını belirler:

a>0 : İvme pozitif ise hızın zamanla arttığı anlamına gelir.
a<0 : İvme negatif ise hızın zamanla azaldığı anlamına gelir.
a=0 : İvme sıfır ise hızın zaman içinde sabit olduğu anlamına gelir.

➤ Bakınız: Hız ve hız

Hız

Hız hesaplama örneği

Hızlanma

İvme hesaplama örneği

Hız ve İvme Arasındaki Fark

Hız ve ivme arasındaki ilişki

Yorum Yap Yanıtı İptal Et